Stress verminderen op het werk: Praktische handvatten voor een gezonde werkomgeving

Iedereen heeft weleens last van stress op het werk. Het kan ervoor zorgen dat je sneller geïrriteerd raakt, je terugtrekt, emotioneel wiebelig wordt of minder goed presteert. Soms heb je het niet meer onder controle en krijg je te horen dat je jouw emoties beter moet leren beheersen. Maar wat als het probleem niet zozeer in die emoties zit, maar in wat daaronder ligt? Een stapeling van stress is vaak de echte oorzaak en het beïnvloedt niet alleen hoe we ons voelen, maar ook hoe we reageren.

Emoties en stress op de werkvloer

Emoties horen bij het leven. Ze helpen ons om te begrijpen wat belangrijk is en wat niet. Boosheid kan bijvoorbeeld betekenen dat je grenzen overschreden worden. Frustratie kan aangeven dat je ergens meer controle over wilt.

Op de werkvloer worden emoties echter vaak als lastig gezien. Iemand die geïrriteerd van zich af bijt of zich ineens stilhoudt, valt op. Het kan ongemakkelijk zijn, maar wat we niet zien, is dat die emoties vaak voortkomen uit stress. En stress maakt alles heftiger. Het is alsof je een vergrootglas houdt boven de normale ups en downs van je gevoelens.

Effectief omgaan met stress: lichaam en geest

Stress is niet alleen een gevoel, het is iets wat je hele lichaam overneemt. Je ademhaling versnelt, je hart gaat sneller kloppen, en je spieren spannen zich aan. Dit is hoe ons lichaam zich voorbereidt om met een bedreiging om te gaan. Op de werkvloer kan die bedreiging een deadline zijn, een conflict met een collega of simpelweg te veel taken op je bord.

Over het algemeen denken mensen dat je gewoon moet leren omgaan met je emoties. Maar als je stress hoog is, is dat bijna onmogelijk. Stressregulatie betekent dat je leert herkennen wanneer de spanning oploopt en wat je kunt doen om die te verminderen. Het gaat niet om “je niet druk maken,” maar om je lichaam en geest tot rust brengen.

Van stress naar werkgeluk

Op de werkvloer kun je elkaar ook helpen om stress te verminderen. Als jij kalm blijft in een stressvolle situatie, heeft dat vaak een rustgevend effect op de mensen om je heen. Je hoeft hier niet eens iets voor te zeggen – het werkt onbewust. Rustig blijven ademen, iemand de ruimte geven of even geduldig luisteren kan al een groot verschil maken.

Praktische tips voor stressmanagement

• Wees alert op signalen: Let op hoe je lichaam reageert. Een gespannen kaak, schouders die omhoog zitten of een hoge ademhaling kunnen allemaal tekenen zijn van stress.
• Gun jezelf pauzes: Een paar minuten om even los te komen van een situatie kan al helpen om stress te verminderen.
• Zoek verbinding: Als je merkt dat iemand gestrest is, wees aanwezig. Soms is een luisterend oor genoeg om de spanning te verminderen.
• Blijf rustig: Door je eigen stress onder controle te houden, kun je een positief effect hebben op de sfeer om je heen.

Stress en emoties horen bij het leven, en zeker bij een drukke werkplek. Het belangrijkste is dat we leren om ze te herkennen en ermee om te gaan, in plaats van ze weg te drukken of te veroordelen. Wanneer je begrijpt dat het waarneembare ongewenste gedrag vaak een uiting is van stress, wordt het makkelijker om niet meteen te oordelen, maar te kijken wat iemand echt nodig heeft.

Bouwen aan een gezonde werkomgeving

Een gezonde werkomgeving is niet vrij van stress, maar wel een plek waar je elkaar kunt ondersteunen om ermee om te gaan. Zo werk je samen aan een cultuur waarin er niet alleen aandacht is voor wat er gedaan moet worden, maar ook voor hoe mensen zich voelen. Want uiteindelijk zijn we allemaal gewoon mens.

Marjon Kuipers MSc
Gedragsanalist